NFT dijital ortamda eserlerin eşsizliğini sağlayabilen, blockchain tabanlı bir teknolojidir.
Kısa bir araştırma ile konunun mantığını kavramak isteyenler NFT ’leri değiştirilemeyen bir varlık olarak düşünebilir. Onu bu kadar değerli kılan özelliği ise bir ürünü veya veriyi kopyalanamaz ve özgün bir hale getire bilmesinden kaynaklanmaktadır. Kısaca NFT ’ler bir şeyin kime ait olduğunu belgeleyen dijital sertifikalardır.
Dijital ortam da sağlanabilen eşsizlik,blockchain teknolojisi ile mümkün olmaktadır. Blokların içerisine şifreli bir şekilde işlenen verilerin her biri bir ürünü, bir eserini temsil etmektedir.
NFT ’leştire bileceğiniz şeylere örnek olarak; bir resim (jpeg,png, vb.), bir video, bir koleksiyon kartı veya bir nesne için oluşturulmuş somut bir QR kod örnek verilebilir. Her bir veriyi birbirinden ayrı olarak kayıt eden Token’lar sayesinde dijital ortam da eşsizlik sağlanmış olur.
Fungible, bir kağıt para veya bir Bitcoin olarak düşünüle bilir. Kullandığımız milyonlarca aynı değere sahip Bitcoin ve kağıt para, değer değiş tokuş arıcı olarak kullanılabilir.
Non-fungible ise dolar veya altının aksine tek ve eşsiz olan varlıkları temsil eder. Örneğin bir ressama ait bir tablo veya bir rock grubuna ait bir albüm. Bu eserler eşsiz oluşları ve kopya edilseler dahi asıllarının kolayca tespit edilebiliyor dolayı uzun yıllar değerlerini koruya bilirler.
NFT Hangi alanlarda kullanılabilir?
NFT, 2017 yılında meydana geldiği günden bu güne varlıkları ve işlevleri pek bilinmeyen bir teknolojiydi. 2021 yılı ile beraber milyonlarca dolara satılan dijital sanat eserleri ile kripto dünyasını takip eden veya uzak olan pek çok insan bu yeni teknolojiyi tanır hale geldi.
Hız kesmeden bir biri ardına satılan sanat eserleri, sektörde büyük bir ekonomik havuz oluşturdu. Sanatçılar ve koleksiyon severler, bu havuz içerisine dahil olarak dijital varlıklara resmiyet kazandırdılar.
NFT’ler yaygın olarak dijital verileri eşsiz kılabilmek için kullanılmaktadır. Bu özellikleri ile sanatçıların eserlerini pazarlayabileceği dijital bir ortam oluşmuştur. En yaygın kullanım bu amaçta görünmektedir.
Fungible yani değiştirilemez oluşları ile oyunlar, sanat eserleri, koleksiyon kartları gibi şimdilik kısıtlı bir alanda yaygın olarak kullanılsa da, gelecek için NFT’ler tapu, nüfus ve ya seçimler gibi sosyal hayatın önemli ihtiyaçlarına da çözümler bulabilecektir.
NFT Nasıl çalışır?
Non-FungibleToken’lar blockchain teknolojisi kullanarak işlevlerini yerine getirebilen teknolojilerdir.
Eser sahipleri NFT’leştirebilen internet sitelerine eserlerini yükleyerek satışlarını gerçekleştirebilir. Dünya çapında kullanıcılara hizmet veren sitelere yüklenen jpeg, png, mp3 veya mp4 gibi formatlar piksellere bölünerek şifreli bir şekilde blockchain sistemi üzerine işlenir. Bu sayede her eser bir diğerinden farklı bir değere, farklı bir veriye sahip olur. Sağlanan bu eşsizlik ile beraber ürünlerin farklı kopyaları bulunsa dahi orijinal eserler her zaman takip edilebilir.
Hangi platformlardan NFT satın alabilirim?
Milyon dolarlar karşılığında satılan dijital sanat eserlerinin açık arttırma ve pazarlanma aşamaları, alım ve satım yapılabilen internet siteleri üzerinden sağlanmaktadır.
Başta OpenSea olmak üzere MakersPlace, Nifty Gateway, SuperRare, Decentraland ,ve Rarible gibi NFT platformlarından eserlerinizi satabilir veya diğer sanatçıların eserlerine ulaşabilirsiniz.
Eserlerinizi NFT haline getirmek için öncelikli olarak bir kripto cüzdanına ihtiyacınız vardır.
Metamask, TrustWallet, Dapper ve MyEtherWallet eklentilerinden cüzdan oluşturabilirsiniz. NFT’ler Ethereum tabanlı teknolojilerdir. Bu nedenle işlemlerin gerçekleştirilebilmesi için cüzdanlarınız da gerekli miktarlarda ETH bulundurmalısınız.
Belirlediğiniz siteye erişim sağladıktan sonra birkaç sürükle bırak adımı ile eserlerinizi dijital ortamda satışa sunmak üzere eşsiz hale getirmiş olursunuz.
Eserinizi tokenlaştırdıktan sonra blockchain üzerine işlemek için gerekli bazı işlemlerin madenciler tarafından gerçekleştirilmesi gerekir. Madenciler eserlerinizi blockchain üzerine işleyerek NFT’lerin mümkün olmasını sağlayan makineler gibi düşünülebilir. Bu nedenle makinelere belirli miktarda ücret ödenmesi gerekmektedir.
ETH ağının yoğun olduğu saatlerde bu komisyon ücretleri kullanıcılara biraz yüksek gelebiliyor. Bu nedenle ağın sakin olduğu saatleri tercih ederek daha düşük ücretlere işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Yaklaşık olarak 100 dolarlık bir esere sahip iseniz 50 dolarlık bir komisyon ödemeye hazır olmalısınız. Fakat ilk satışınızın ardından gelen her satışta elde edeceğiniz %10-%30 arasındaki komisyon geliri, eserin satılması halinde beklenen kazancı karşılayabilir.
Dünyadan NFT örnekleri
NFT alım ve satımları üzerinden her gün ülkeler arasında da gerçekleşen milyonlarca dolarlık satış hacmi bulunmaktadır.
Özellikle sanat ve sanatçı kavramlarının dijital ortamda hak ettiği değeri görebilmesi sayesinde sektörde pek çok yeni sanat eseri ve sanatçı giriş yapmıştır.
Yapılan satışlar arasında en ilginç ve en büyük teklif alan eserlerin başında;
Beeple’ın “EVERYDAYS. THE FIRST 5.000 DAYS” isimli eseri gelmektedir. 5 bin parçadan oluşan eserin satıldığı toplam değer ise 69.4 milyon dolardır.
Takma ismi Beeple olan Mike Winkelmann 5.000 gün boyunca her gün farklı bir konuda ürettiği dijital sanat eserlerini bir açık arttırma ile rekor fiyata satarak, NFT sektöründe tanınan isimlerden birisi olmayı başardı.
Açık arttırmanın gerçekleştiği anlarda Beeple’ın evinden yaptığı canlı yayınını izleyerek heyecana şahit olabilirsiniz.
Bir diğer önemli örnek ise Kedi NYAN,
Bir Youtube videosu olan NYAN, üzerinde reçelli ekmek bulunan bir uçan kedi animasyonudur. Video popüler kültürde meme olarak yaygın bir kullanıma sahiptir. Hızlıca yayılan NFT’ler ile beraber kendisine 590 bin dolara alıcı bulmuştur.
Görsel içerikler haricinde Müzisyen Steve AOKI’nin “HAIRY” isimli eseri de dudak uçuklatan bir fiyata satılmıştır.
Buraya tıklayarak eserin sergilendiği resmi siteye ulaşabilirsiniz.
Yüksek kalite render edilmiş bir video üzerine işlene müzik tam olarak 888 bin dolara satıldı.
Bir diğer örnek ise koleksiyon olarak sergilenen ve her biri eşsiz olarak tasarlanmış “Cryptopunk” isimli karakter koleksiyonu
10.000 farklı karakter tasarımından oluşan koleksiyondaki her bir tasarım kendine özgü bir görünüşe sahip. Sınırlı sayıda parçadan oluşan bu eserin bazı karakterleri 1.55 milyon dolara alıcı buldu.
Sadece 10.000 adet karakterden oluşacak bu seri, NFT dünyasında en çok bilinen koleksiyonlar arasında.
Resim, video veya müzik haricinde bir tweet bile NFT haline dönüştürebileceğimizden bahsetmiştik.
Tweeter’ın kurucusu JackDorsey’in attığı il tweetinde bu çılgınlığa karışmasının ardından, bu eşsiz ilk tweete sahip olmak isteyen koleksiyoncular giderek kızışan bir açık arttırma içerisine girmişlerdir. Tweet son olarak 2.5 milyon dolara alıcı bulmuştur.
Dünya genelin de satılan pek çok eserin içerisinde ülkemize ait ressamların ve sanatçılarında eserleri mevcut.
Türkiye’den NFT örnekleri
Tarık Dolunay ismini duymuş muydunuz?
Kendisi kentlerin ve şehirlerin eşsiz görüntülerini çizen bir isimdir. Pandemi sürecinde tamamladığı İstanbul’un Tarihi Galata Köprüsünü, Eminönü’nü ve Karaköy’ü konu alan ve ismini “Pandemi” koyduğu eseri 260.000 Türk Lirasına İranlı bir koleksiyon meraklısına satılmıştır.
Bilinen sanatçıların haricinde ülkemizin kripto para kullanımında üçüncü sırada yer almasından dolayı, NFT platformlarında eserlerini milyon dolarlar olmasa da yayınlayıp satan pek çok tanınmayan sanatçımız, girişimcimiz bulunmaktadır.
Yüksek fiyatlara satılan sanat eserlerimiz şimdilik rekor seviyelerde olmasa da, milyon dolarların havada uçuştuğu açık arttırmalarda kendini gösteren Türk isimler bulunmaktadır.
Yazımızda konu aldığımız JackDorsey’e ait ilk tweete en yüksek teklifle sahip olan kişi ,Türk kökenli bir CEO olan Sina Estavi’dir.
Ülkemizden ve dünyadan büyük bir ilgi gören NFT’ler dijital ortamda sanatın değerini sağlayabilen başarılı bir kullanım aracıdır. Daha ilk yıllarını yaşan NFT’lerin kullanım alanlarının kamusal sektörlere ve pek çok farklı alana yayılması, gelişen blockchain teknolojisi ile beraber daha öngörülebilir olmaktadır.
Bu nedenle NFT teknolojisi ile beraber yaşanacak yeniliklerin bir parçası olmak için daha yeni kalkmış durumda. Geleceğin önemli sektörlerine kapı açacak NFT teknolojisini günümüzden takip etmeye başlamanızı şiddetle öneririz.
